Thánh Tôma Trần Văn Thiện
Lm Dũng Lạc Trần Cao Tường
Muốn xây một tòa nhà hay chế tạo một chiếc xe, người ta cần có họa đồ, một cái khuôn, cái mẫu. Muốn được đào tạo thành những người tốt, người ta cần những người mẫu lý tưởng để rập khuôn theo. Sống trong một xã hội đầy những quảng cáo qua những người mẫu "model" nhằm thu hút để bán đồ dùng, nên khó phân biệt đâu là mẫu thật toàn vẹn. Thì nay cả thế giới Công Giáo trong ngày 19.6.1988 đã công khai xác nhận và giới thiệu một người mẫu lý tuởng chắc chắn đáp ứng nếp sống xô bồ hiện tại, bảo đảm mang lại nếp sống an vui hạnh phúc và trẻ trung. Đó là Thánnh Tôma Trần văn Thiện.
Trần văn Thiện sinh năm 1820 trong một gia đình đạo hạnh tại Trung Quán tỉnh Quảng Bình, con ông bà Hiêrônimô Miên, hai chị là Yến và Sào. Chị Yến về sau đi tu. Cậu Thiện đưởc người dì tên là Nghi làm bề trên nhà dòng, hết sức thương yêu giúp vun trồng ơn gọi đi tu. Mồ côi cha từ lúc 10 tuổi, cậu Thiện được cha Chính giúp đỡ dạy dỗ để sửa soạn cho vào chủng viện.
Vào thời đó, vua Minh mạng rất ghét người Công Giáo, muốn tiêu diệt tận gốc, nên ra lệnh cấm đạo, bắt người Công Giáo phải đạp ảnh Thánh Giá để tỏ dấu bỏ đạo.
Năm 18 tuổi, Tôma Thiện được lệnh bề trên gọi vào Di Loan để nhập chủng viện An Ninh. Dù đang lúc bắt đạo dữ dội, cậu Thiện vẫn cương quyết lên đường cùng với chị Sào đi Di Loan tuân hành lệnh bề trên chẳng nề quản nguy hiểm đang chờ đợi. Khi chị Yến cho biết tình hình bắt đạo ở Di Loan, và cha bề trên Kim đã trốn ẩn, cậu Thiện đã nói với chị:
- "Dù không gặp Ngài, em cũng phải tới nơi cho chắc. Cha gọi em, em không thể không đi."
Đó là tinh thần kính phục người trên trong đức vâng lời và chu toàn bổn phận trách nhiệm. Trên đường đi Di Loan cậu đã bị bắt, đeo gông giải về Quảng Trị. Cậu bị đánh đập tra tấn : "Hãy bỏ đạo thì sẽ được tha."
Cậu Thiện trả lời:
_- "Đạo dạy tôi thờ kính Thiên Chúa là đạo thật, tôi không thể bỏ được."
Quan lại nói: "Có lệnh vua cấm. Nếu không bỏ đạo thì sẽ bị chém đầu."
Cậu Thiện hiên ngang trả lời:
- "Tôi sẵn sàng bị chém đầu chứ không chịu bỏ đạo."
Dùng biện pháp mạnh không được, các quan lấy lời ngon ngọt dụ dỗ:
- "Nếu cậu bỏ đạo thì Ta gả con gái cho và giúp cho làm quan."
Cậu Thiện cương quyết trả lời:
- "Tôi chỉ ước mong làm quan có địa vị trên trời, chứ làm quan dưới đất thì tôi không thèm."
Quan lại tỏ dấu thương mến:
- "Người còn trẻ lại khôi ngô tuấn tú, hãy đạp ảnh theo lệnh vua để được tha, rồi sau đó về giữ đạo thế nào thì giữ. Cứ bỏ đạo đi đã rồi tính sau."
Đúng là một tấm gương cương quyết dứt khoát chọn rõ lý tưởng, không giả vờ toa rập viện cớ này cớ kia để được lợi nhất thời. Đây là cơn thử thách "cám dỗ" nặng nề nhất đối với cậu Thiện, vì chỉ cần nhắm mắt chiều theo một chút có sao đâu. Rồi vì còn trẻ, còn đủ giờ làm lại cuộc sống mà.
Cũng giống như câu chuyện Chúa Giêsu trên hoang địa, Tôma Thiện cũng phải đương đầu với những thử thách: bị cám dỗ biến những nhu cầu vật chất và thân xác như bánh ăn hay việc lấy được con gái quan làm đích điểm đời sống, ngoài ra không còn gì hơn nữa; bị cám dỗ đạt thành công trước mắt bằng sức trai trẻ của mình; bị cám dỗ thờ lạy tà thần để được làm quan có địa vị chức tước quyền uy, và hưởng những thú vui chóng qua.
Nhưng cậu Thiện vững một lòng kiên trung không sợ chết để giữ đức tin. Cậu đã dứt khoát lựa chọn giá trị thật là linh hồn cao quí của mình. Cậu biết rằng chỉ có sự lựa chọn dứt khoát này mới là chọn lựa được hạnh phúc. Cậu xác tính vào bản chất của mình như lời Chúa xác quyết: "Con thật quí báu trước mắt Cha và thật danh giá, cha yêu thương con" (Is. 43:5), và con "thuộc dòng giống được tuyển chọn" (1 Phêrô 2:9), là dòng giống tiên rồng vươn lên, là loài phượng hoàng bay cao, chứ không thấp hèn sà sà mặt đất như gà, với những bả mồi tẹp nhẹp. Cậu hãnh diện mình là dòng giống Việt, nghĩa là luôn vượt tới, luôn vươn lên và bay cao, chứ không lùi bước. Vì thế quan đã tức giận cho lính đánh không thương tiếc, rồi bắt ngồi phơi nắng giữa trưa mùa hè cùng với Cha Phan, và cấm không cho ăn uống. Phơi nắng xong, quan lại lấy kìm nung nóng để tra tấn, thịt da cháy kêu xèo xèo tỏa mùi khét. Có lúc quan lại tra tấn bằng kìm sống cho đau hơn. Nhưng Tôma Thiện luôn miệng cầu xin Chúa ban ơn sức mạnh để chịu nổi cực hình và cương quyết trung thành với đức tin.
Cuối cùng quan phải làm án xử tử. Tôma Trần văn Thiện bị thắt cổ chết vì đạo ngày 21.9.1838 lúc t8 tuổi tại pháp trường Nhan Biều.
Học Hỏi Và Thực Hành
1. Thánh Tôma Trần văn Thiện đã làm chứng nhân tin mừng gì?
"Nước trời giống như người kia khám phá ra viên ngọc quí báu thì sẵn sàng bán mọi sự để mua lấy" (Mt 13:46). "Được lỡi lãi cả thế gian mà mất linh hồn thì ích gì ! (Mt 16:26).
Thánh Tôma Thiện đã nhìn thấy rõ đích điểm và giá trị đời sống. Khi đã nhìn thấy rõ lý tưởng cao đẹp mình là phượng hoàng bay cao, cậu sẽ không bao giờ chịu làm kiếp gà chỉ biết coi những con sâu con bọ là món ăn ngon lành.
Mọi sự Chúa ban như phương tiện để giúp tiến về đích điểm đó, mà nếu chúng cản trở thì sẵn sàng cắt bỏ. Đó là nguyên lý nền tảng đời sống. Thái độ dứt khoát chọn lựa lý tuởng này đã làm cho Thánh Tôma Thiện có thể tung mình bay lên được như phượng hoàng.
2. Câu nói nào của Thánh Tôma Thiện chứng tỏ thái độ dứt khoát chọn lý tưởng chứ không phải những giá trị trần gian ?
Tôi quyết định áp dụng cụ thể gì trong nếp sống hiện tại của tôi về sự chọn lựa giữa nhiều thứ "dụ ngọt" như trên và thái độ dứt khoát của đức tin Công Giáo ? Xin kể ra rõ ràng.
3. Thái độ nào của Thánh Tôma Thiện chứng tỏ dù có khó khăn mấy cũng vẫn thi hành đức vâng lời và chu toàn trách nhiệm bổn phận ? Chuyện gì trong đời sống của tôi đang cần có thái độ như vậy ?
Ý Kiến Bạn Ðọc
Muốn xây một tòa nhà hay chế tạo một chiếc xe, người ta cần có họa đồ, một cái khuôn, cái mẫu. Muốn được đào tạo thành những người tốt, người ta cần những người mẫu lý tưởng để rập khuôn theo. Sống trong một xã hội đầy những quảng cáo qua những người mẫu "model" nhằm thu hút để bán đồ dùng, nên khó phân biệt đâu là mẫu thật toàn vẹn. Thì nay cả thế giới Công Giáo trong ngày 19.6.1988 đã công khai xác nhận và giới thiệu một người mẫu lý tuởng chắc chắn đáp ứng nếp sống xô bồ hiện tại, bảo đảm mang lại nếp sống an vui hạnh phúc và trẻ trung. Đó là Thánnh Tôma Trần văn Thiện.
Trần văn Thiện sinh năm 1820 trong một gia đình đạo hạnh tại Trung Quán tỉnh Quảng Bình, con ông bà Hiêrônimô Miên, hai chị là Yến và Sào. Chị Yến về sau đi tu. Cậu Thiện đưởc người dì tên là Nghi làm bề trên nhà dòng, hết sức thương yêu giúp vun trồng ơn gọi đi tu. Mồ côi cha từ lúc 10 tuổi, cậu Thiện được cha Chính giúp đỡ dạy dỗ để sửa soạn cho vào chủng viện.
Vào thời đó, vua Minh mạng rất ghét người Công Giáo, muốn tiêu diệt tận gốc, nên ra lệnh cấm đạo, bắt người Công Giáo phải đạp ảnh Thánh Giá để tỏ dấu bỏ đạo.
Năm 18 tuổi, Tôma Thiện được lệnh bề trên gọi vào Di Loan để nhập chủng viện An Ninh. Dù đang lúc bắt đạo dữ dội, cậu Thiện vẫn cương quyết lên đường cùng với chị Sào đi Di Loan tuân hành lệnh bề trên chẳng nề quản nguy hiểm đang chờ đợi. Khi chị Yến cho biết tình hình bắt đạo ở Di Loan, và cha bề trên Kim đã trốn ẩn, cậu Thiện đã nói với chị:
- "Dù không gặp Ngài, em cũng phải tới nơi cho chắc. Cha gọi em, em không thể không đi."
Đó là tinh thần kính phục người trên trong đức vâng lời và chu toàn bổn phận trách nhiệm. Trên đường đi Di Loan cậu đã bị bắt, đeo gông giải về Quảng Trị. Cậu bị đánh đập tra tấn : "Hãy bỏ đạo thì sẽ được tha."
Cậu Thiện trả lời:
_- "Đạo dạy tôi thờ kính Thiên Chúa là đạo thật, tôi không thể bỏ được."
Quan lại nói: "Có lệnh vua cấm. Nếu không bỏ đạo thì sẽ bị chém đầu."
Cậu Thiện hiên ngang trả lời:
- "Tôi sẵn sàng bị chém đầu chứ không chịu bỏ đạo."
Dùng biện pháp mạnh không được, các quan lấy lời ngon ngọt dụ dỗ:
- "Nếu cậu bỏ đạo thì Ta gả con gái cho và giúp cho làm quan."
Cậu Thiện cương quyết trả lời:
- "Tôi chỉ ước mong làm quan có địa vị trên trời, chứ làm quan dưới đất thì tôi không thèm."
Quan lại tỏ dấu thương mến:
- "Người còn trẻ lại khôi ngô tuấn tú, hãy đạp ảnh theo lệnh vua để được tha, rồi sau đó về giữ đạo thế nào thì giữ. Cứ bỏ đạo đi đã rồi tính sau."
Đúng là một tấm gương cương quyết dứt khoát chọn rõ lý tưởng, không giả vờ toa rập viện cớ này cớ kia để được lợi nhất thời. Đây là cơn thử thách "cám dỗ" nặng nề nhất đối với cậu Thiện, vì chỉ cần nhắm mắt chiều theo một chút có sao đâu. Rồi vì còn trẻ, còn đủ giờ làm lại cuộc sống mà.
Cũng giống như câu chuyện Chúa Giêsu trên hoang địa, Tôma Thiện cũng phải đương đầu với những thử thách: bị cám dỗ biến những nhu cầu vật chất và thân xác như bánh ăn hay việc lấy được con gái quan làm đích điểm đời sống, ngoài ra không còn gì hơn nữa; bị cám dỗ đạt thành công trước mắt bằng sức trai trẻ của mình; bị cám dỗ thờ lạy tà thần để được làm quan có địa vị chức tước quyền uy, và hưởng những thú vui chóng qua.
Nhưng cậu Thiện vững một lòng kiên trung không sợ chết để giữ đức tin. Cậu đã dứt khoát lựa chọn giá trị thật là linh hồn cao quí của mình. Cậu biết rằng chỉ có sự lựa chọn dứt khoát này mới là chọn lựa được hạnh phúc. Cậu xác tính vào bản chất của mình như lời Chúa xác quyết: "Con thật quí báu trước mắt Cha và thật danh giá, cha yêu thương con" (Is. 43:5), và con "thuộc dòng giống được tuyển chọn" (1 Phêrô 2:9), là dòng giống tiên rồng vươn lên, là loài phượng hoàng bay cao, chứ không thấp hèn sà sà mặt đất như gà, với những bả mồi tẹp nhẹp. Cậu hãnh diện mình là dòng giống Việt, nghĩa là luôn vượt tới, luôn vươn lên và bay cao, chứ không lùi bước. Vì thế quan đã tức giận cho lính đánh không thương tiếc, rồi bắt ngồi phơi nắng giữa trưa mùa hè cùng với Cha Phan, và cấm không cho ăn uống. Phơi nắng xong, quan lại lấy kìm nung nóng để tra tấn, thịt da cháy kêu xèo xèo tỏa mùi khét. Có lúc quan lại tra tấn bằng kìm sống cho đau hơn. Nhưng Tôma Thiện luôn miệng cầu xin Chúa ban ơn sức mạnh để chịu nổi cực hình và cương quyết trung thành với đức tin.
Cuối cùng quan phải làm án xử tử. Tôma Trần văn Thiện bị thắt cổ chết vì đạo ngày 21.9.1838 lúc t8 tuổi tại pháp trường Nhan Biều.
Học Hỏi Và Thực Hành
1. Thánh Tôma Trần văn Thiện đã làm chứng nhân tin mừng gì?
"Nước trời giống như người kia khám phá ra viên ngọc quí báu thì sẵn sàng bán mọi sự để mua lấy" (Mt 13:46). "Được lỡi lãi cả thế gian mà mất linh hồn thì ích gì ! (Mt 16:26).
Thánh Tôma Thiện đã nhìn thấy rõ đích điểm và giá trị đời sống. Khi đã nhìn thấy rõ lý tưởng cao đẹp mình là phượng hoàng bay cao, cậu sẽ không bao giờ chịu làm kiếp gà chỉ biết coi những con sâu con bọ là món ăn ngon lành.
Mọi sự Chúa ban như phương tiện để giúp tiến về đích điểm đó, mà nếu chúng cản trở thì sẵn sàng cắt bỏ. Đó là nguyên lý nền tảng đời sống. Thái độ dứt khoát chọn lựa lý tuởng này đã làm cho Thánh Tôma Thiện có thể tung mình bay lên được như phượng hoàng.
2. Câu nói nào của Thánh Tôma Thiện chứng tỏ thái độ dứt khoát chọn lý tưởng chứ không phải những giá trị trần gian ?
Tôi quyết định áp dụng cụ thể gì trong nếp sống hiện tại của tôi về sự chọn lựa giữa nhiều thứ "dụ ngọt" như trên và thái độ dứt khoát của đức tin Công Giáo ? Xin kể ra rõ ràng.
3. Thái độ nào của Thánh Tôma Thiện chứng tỏ dù có khó khăn mấy cũng vẫn thi hành đức vâng lời và chu toàn trách nhiệm bổn phận ? Chuyện gì trong đời sống của tôi đang cần có thái độ như vậy ?
Ý Kiến Bạn Ðọc